Dünyada birinci kere yazılğan ezannı diñlemege isteysizmi? İslâm dünyasına ses yazuv tehnikası XIX asırnıñ soñunda keldi. 1885 senesi Türkiye Sultan telegraf şirketiniñ hızmetçisi Ahmad Rasim yazğan «Fonograf – beşeriyetniñ eñ parlaq keşifidir» serlevalı manzume neşir etildi. Amma ses qaydı din tarafından musaade etilgeni ya da yasaqlanması uzun zaman açıq qalğan ve fonograflar dağılmağan. 1906-1909 senelerinde niderland alimi Hristian Snuk-Hürgronye içün Arabistan ve İndoneziyada yapılğan ses qaydlar Arap devletlerinde ve İndoneziyada eñ eskileri, dep sayıla. Olarnıñ birinde ezannı eşitmek mümkün.
Levha Jan Just Witkam «Written in Wax: Quranic Recitational Phonography» maqalesi esasında azırlanıldı.
